Kazaziye tesbih, köklü bir geçmişe sahip el sanatlarımızdan biri olup, Osmanlı’dan günümüze kadar uzanan eşsiz bir zanaat örneğidir. Gümüş veya altın tellerin ince ince işlenerek düğümlenmesiyle oluşturulan bu tesbihler, estetik değerleri ve dayanıklılıkları ile dikkat çeker. Günümüzde koleksiyoncular ve manevi değeri yüksek aksesuarları sevenler için kazaziye tesbihler özel bir yere sahiptir.
Bu yazımızda kazaziye sanatının kökenlerini, kazaziye tesbihlerin diğer tesbihlerden farklarını, kombinleme önerilerini ve seçim yaparken dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.
Kazaziye Sanatı ve Tarihçesi Kazaziye sanatı, kökeni Orta Asya’ya dayanan ve özellikle Osmanlı döneminde gelişen özel bir el işçiliğidir. Osmanlı İmparatorluğu’nda padişahlar ve saray mensupları tarafından büyük ilgi gören bu sanat, zamanla Anadolu’nun farklı bölgelerine yayılmıştır. Kazaziye kelimesi, Arapça kökenli "kazaz" kelimesinden türemiş olup, "ip ustası" anlamına gelmektedir.
Özellikle 1914 yılında Kafkasya’dan Karadeniz’e gelen ustalar, Trabzon’da bu sanatı sürdürerek kazaziyeyi günümüze taşımışlardır. Trabzon, günümüzde de kazaziye sanatının merkezi konumundadır. Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman gibi Osmanlı padişahlarının da kazaziye sanatıyla ilgilendiği bilinmektedir.
VIDEO
Kazaziye Tesbih Nedir ve Nasıl Yapılır? Kazaziye tesbih, saf gümüş veya altın tellerin örülmesiyle üretilen özel bir aksesuardır. Bu tesbihlerin yapımı, sabır ve ustalık gerektiren meşakkatli bir süreçtir. Geleneksel kazaziye tekniği, telin önce belirli kalınlığa getirilmesi, ardından dantel, başak, yengeç, fıstık ve top örme gibi tekniklerle şekillendirilmesiyle tamamlanır.
Kazaziye tesbih yapımında şu aşamalar takip edilir:
Tellerin Hazırlanması : Altın veya gümüş teller, saç teli inceliğinde çekilir. Örgü Tekniğinin Seçilmesi : Tesbih tanesi veya püskülü için uygun örgü tekniği belirlenir. El İşçiliğiyle Örme : Teller belirlenen teknikle sıkıca örülür ve düğümlerle sabitlenir. Materyalin İşlenmesi : Püskül, tesbih taneleri veya ana gövde tamamlanarak son şekli verilir.
Bu sürecin tamamı el işçiliği ile gerçekleştiğinden her kazaziye tesbih benzersizdir. Günümüzde kazaziye sadece tesbihlerde değil, bileklik, kolye ve küpe gibi farklı takılarda da kullanılmaktadır.
Kazaziye Tesbihlerin Diğer Tesbihlerden Farkları Kazaziye tesbihler, birçok yönden geleneksel tesbihlerden ayrılır:
Malzeme Kalitesi : Geleneksel tesbihlerde genellikle ahşap, kehribar veya plastik malzemeler kullanılırken, kazaziye tesbihler altın ve gümüşten üretilir.
İnce İşçilik : Her tanesi özel olarak el işçiliğiyle şekillendirildiği için yüksek estetik değere sahiptir.
Dayanıklılık : Tel örgü tekniği sayesinde uzun yıllar deformasyona uğramaz ve kolay kolay bozulmaz.
Koleksiyonluk Değer : Kazaziye tesbihler, sanat eseri niteliğinde olduğu için koleksiyonerler arasında büyük ilgi görmektedir.
Manevi ve Estetik Değer : Hem dini bir obje olarak hem de şık bir aksesuar olarak kullanılabilir.
Kazaziye Gümüş Tesbih Nasıl Kombinlenir? Kazaziye gümüş tesbih, sadece ibadet amacıyla değil, aynı zamanda şık bir aksesuar olarak da tercih edilmektedir. Kombinlenirken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
Klasik ve şık kıyafetlerle mükemmel uyum sağlar. Takım elbiselerle kullanıldığında sofistike bir görüntü yaratır. Minimalist aksesuar ile tamamlanmalıdır. Saat veya bileklik ile kombinlendiğinde göz alıcı ancak abartısız bir tarz oluşturur. Özel günlerde ve davetlerde kullanıma uygundur. Kaliteli bir kazaziye tesbih, hem manevi hem de estetik anlamda değerli bir parça olarak stilinize katkı sağlar.
Kazaziye Tesbih Seçimi ve Önemli Noktalar Kazaziye tesbih seçerken m alzeme kalitesi, işçilik ve kullanım amacı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Gümüş veya Altın Seçimi : Günlük kullanım için gümüş kazaziye tesbihler , özel koleksiyonlar için ise altın kazaziye tesbihler tercih edilebilir.Örgü Teknikleri : Daha sık ve ince örülen modeller zarif bir görünüm sunarken, büyük düğümlü modeller görkemli bir tasarım sunar. Püskül ve Aksesuarlar : Piyasada renkli kazaziye püsküllerle süslenmiş modeller mevcuttur. Kırmızı, mavi ve yeşil renkler bakır kullanılarak elde edilir. Tesbih Boyutu : Küçük ve hafif modeller taşınabilirliği artırırken, büyük modeller daha gösterişli bir tercih olabilir. Orijinallik ve Güvenilirlik : Kazaziye tesbih alırken orijinalliğinden emin olmak için güvenilir markaları tercih etmek gereklidir.
Kazaziye Tesbih Fiyatları ve Piyasadaki Durumu Kazaziye tesbih fiyatları, kullanılan malzemeye ve işçiliğe göre değişiklik göstermektedir. Günümüzde özellikle Trabzon'da üretilen kazaziye tesbihler büyük talep görmektedir.
Kazaziye sanatının incelikleri ve detayları göz önünde bulundurulduğunda, fiyatlar işçiliğin yoğunluğuna, telin kalitesine ve kullanılan desenlere göre değişiklik göstermektedir. El işçiliğiyle üretilen orijinal kazaziye tesbihler , koleksiyon değeri taşıdığından uzun vadeli bir yatırım olarak da değerlendirilebilir.
Gelenekten Geleceğe Kazaziye Sanatı Kazaziye tesbih
Kazaziye tesbihler, özgün tasarımları, ince işçiliği ve dayanıklılığıyla sadece bir aksesuar değil, aynı zamanda bir sanat eseri niteliğindedir. Gelenekten geleceğe uzanan bu eşsiz sanat, el emeği ve ustalığın en güzel örneklerinden biri olarak varlığını sürdürmektedir.